Fixed gear fietsen

Fixed gear fietsen, ook wel ‘doortrappers’ of simpelweg ‘fixies’ genoemd, winnen snel aan populariteit. Bij dit type fiets is het niet mogelijk om te remmen door terug te trappen. Dit soort fietsen lijken op fietsen gebruikt door baanracefietsers. Er is namelijk geen ‘vrijloop’ van het achterwiel. Als het achterwiel draait dan zullen de trappers dit ook doen. Dit is gevaarlijk maar heeft ook voordelen. Zo geeft de koppeling tussen de trappers en het achterwiel meer controle over het gedrag van de fiets. Voor veel berijders voelt het dan ook vaak alsof ze ‘een’ zijn met de fiets en gebruiken de fiets niet op de baan, maar in de stad.

Populair

Fixed gears zijn populair geworden nadat ze in New York door fietscouriers gebruikt werden. Er is een subcultuur ontstaan rond de fiets en op die manier overgewaaid uit Amerika. Het minimalisme is kenmerkend voor de fiets. Er zit niets op, geen bel, geen fietspomp of versnellingen, zelfs geen remmen. Het voordeel is dat wat er niet op zit ook niet stuk kan, bovendien scheelt het in gewicht. Een fixie is eenvoudig zelf te fabriceren door gebruik te maken van een oud racefietsframe met een achterwiel zonder vrijloop. Alle onderdelen die niet essentieel zijn kunnen er dan afgesloopt worden.
Deze fietsen zijn onderhoudsarm, goedkoop en snel. Handig dus als je een fietscourier bent of waarde hecht aan een unieke, minimalistische fiets. Remmen doe je door tegendruk te geven op het achterwiel, dus door achteruit proberen te trappen. In de meest extreme situatie zal het achtwiel dan blokkeren. Dit wordt skidding genoemd en veelal bewust gedaan.

Snelheid

Vaak wordt er geclaimd dat met een fixed gear harder fietst kan dan een conventionele fiets. Hier zijn een aantal argumenten voor te noemen.
Doordat de trappers blijven ronddraaien tijdens het fietsen daagt dit uit tot een constant ‘hoog’ fietstempo. Je komt daardoor in een cadans terecht wat het fietstempo dicteert.
Ook is de krachtoverbrenging efficiënt. Doordat er geen derailleur aanwezig is ligt het voorste en het achterste kettingwiel precies in elkaars verlengde. Er vindt daardoor geen vermogensverlies plaats doordat de ketting recht over de tandwielen heen gaat. Bij een derailleursysteem zit hier namelijk altijd een kleine afwijking in wat er voor zorgt dat de krachtoverbrenging suboptimaal is. Daarnaast leidt het veelvuldig schakelen sneller tot slijtage van de ketting doordat het vuil verplaatst wordt. De slijtage zorgt er voor dat de ketting en het tandwiel niet meer goed op elkaar aansluiten wat zorgt voor vermogensverlies.
Doordat remmen tijd kost en het door een veelal zwaar verzet tijd kost om snelheid te maken, wordt je daarnaast vanzelf behendig in het ontwijken van obstakels en het overig verkeer. Je zal je hierdoor uiteindelijk sneller door het verkeer bewegen dan op een normale fiets.
Het weglaten van een derailleur heeft natuurlijk ook nadelen. Tegenwind en berg op zal erg zwaar zijn en door het ontbreken van vrijloop moet je bij de afdaling ook meetrappen.

Mode

Veel fixie eigenaren hechten waarde aan een unieke look van hun fiets. Fluoriderende kleuren zijn populair, net als gekleurde kettingen en banden. Daarnaast staat minimalisme voorop wat de opbouw van de fiets betreft. Behalve het hoogst noodzakelijke zijn er geen andere onderdelen te vinden op de fiets. Ook kiezen veel eigenaren er voor om hun fiets zelf op te bouwen rond een bestaand fietsframe. Dit wordt als authentieker en daarmee waardevoller gezien dan het gebruik van een productiemodel uit de fabriek. Gebruikers die de fiets kopen als lifestyle uiting worden binnen de scene vaak minachtend met de term hipster aangeduid.
Sommige fietsen zijn geïnspireerd op fixed gears en lijken daar in uiterlijk op zonder dat ze dit daadwerkelijk zijn. Er kan wel degelijk sprake zijn van een vrijloop en soms zijn de versnellingen verstopt in de achternaaf. De trend is dat minimalisme weer helemaal terug is en kan ook als een reactie gezien worden op de met accessoires overladen fietsen die in het verleden populair waren.

Gevaar

Fietsers die gebruik maken van een fixie worden vaak kamikaze piloten genoemd. Ze stoppen nergens voor en als ze het al willen dan gaat dat lastig. Ook voor de berijder is het niet zonder gevaren. Als je broekspijp tussen de ketting en het tandwiel komt kun je niet zomaar stoppen met trappen om je broek te bevrijden. Hetzelfde is van toepassing bij het plakken van je band als je vingers tussen de ketting en het tandwiel komen.
Tijdens het fietsen bestaat er ook een kans dat je door het doortrappen ten val komt. Er is namelijk een risico dat in de binnenbocht de trappers de grond raken met alle gevolgen van dien. Vaak worden de cranks van een fixed gear iets korter gemaakt zodat de trappers minder snel de grond raken.

Tot slot

De eenvoud, het gevaar en het rebelse individualisme wat fiets uitstraalt is wat een fixed gear populair maakt voor gebruik in de stad. Dat het minder onderhoud vergt en je er hard op kan fietsen is mooi meegenomen maar gezien de nadruk die op het uiterlijk ligt waarschijnlijk alleen belangrijk voor diegene die de fiets gebruikt waarvoor deze oorspronkelijk voor bedoeld is, namelijk fietsen.