Merkava Mk4: technische details & prestaties op het slagveld

De Merkava gevechtstank is van Israëlische makelij. De Merkava Mark 1 werd operationeel in 1979 en kwam voor de eerste keer in actie in de Libanon Oorlog die ook bekend staat als 'Operatie Vrede voor Galilea' tussen april en juni 1982. In deze oorlog viel Israël de noorderbuur Libanon binnen. Dit gebeurde nadat de PLO zich in het zuiden van Libanon genesteld had van waaruit aanvallen uitgevoerd werden op Noord-Israël. De tank bewees in Libanon zijn diensten; het leverde goede prestaties.

• Merkava Mk4: technische details
• De Merkava Mk4
• Innovatief ontwerp
• Ergonomie
• Nachtzicht- en vergezichtapparatuur
• Historie
• Prestaties op het slagveld
• Libanonoorlog
• Anti-tank geleide raketten
• Trophy Active Defense System
• Artificial intelligence (AI) en sensorsysteem

Merkava Mk4: technische details

Inmiddels is er een vierde generatie Merkava tanks. Dit zijn de technische details van de Merkava Mk4 (2004):

• Bemanning: 4
• Massa: 62 ton
• Afmetingen: 7,60 - 2,64 - 3,70 m
• Hoofdbewapening: kanon kaliber 120 mm; LAHAT ATGM (Laser Homing Anti-Tank / anti-tank guided missile), d.w.z. geleide laser anti-tank raketten met een bereik van 6-8 km (of 8-13 km vanaf een paltform)
• Secundaire bewapening: 1 mitrailleur kaliber 12,7 mm en 2 mitrailleurs kaliber 7,62 mm; 60 mm mortier; rookgranaten.
• Bepantsering: niet gespecificeerd
• Max. snelheid: 55 km/u
• Actieradius: 500 km
• Krachtbron: 1500 pk dieselmotor

De Merkava Mk4

Innovatief ontwerp

De Merkava (Strijdwagen) is een innovatief ontwerp: de nadruk ligt op de bescherming en de veiligheid van de bemanning. Voor dat doel is de motor voorin geplaatst en is er extra aandacht besteedt aan de bepantsering, de scheidingswanden tussen de crew en andere onderdelen die bij een vijandelijke voltreffer een gevaar vormen voor de tankbemanning en hen kwetsbaar maken. Doordat de motor voorin is geplaatst, is het gevechtscompartiment achterin. De bemanning heeft aan de achterzijde toegang tot de tank via een dubbel pantserluik. De tank biedt plaats aan extra infanteristen of extra munitie.

Ergonomie

Bij het ontwerp van de tank is veel rekening gehouden met de ergonomie; zo heeft de crew veel ruimte. Een nadeel is dat hierdoor de tank wel zwaarder en langzamer is dan bij voorbeeld zijn Amerikaanse tegenhanger Abrams M1A1 gevechtstank (de voorloper van de huidige M1A2), die met zijn 1500 pk en 57 ton, een maximum snelheid bereikt van 67,6 km/u. Of de Duitse Leopard 2 gevechtstank (ook bij de Nederlandse strijdkrachten in gebruik) van een kleine 60 ton en 1500 pk met een maximum snelheid van 72 km/u.

Nachtzicht- en vergezichtapparatuur

Aan de Merkava Mk4 zijn verbeteringen toegepast in de vorm van nachtzicht- en vergezichtapparatuur. Daardoor is de crew in staat objecten op lange afstand en 's-nachts waar te nemen. In oorlogvoering geldt: 'Zien voordat je gezien wordt.' Ook heeft de Mk4 een verbeterd kanon en extra bepantsering gekregen, alsook een nieuwe, krachtiger dieselmotor.

Historie

Generaal Israel Tal van het Israëlische Pantsercorps stond aan de wieg van de Merkava. Hij wordt wel 'de vader van de Merkava' genoemd. De Israëlische regering besloot drie jaar na de Zesdaagse Oorlog (1967), dat ze niet langer afhankelijk wilden zijn in de aanschaf van gevechtstanks van het buitenland vanwege de voortdurend veranderende politieke werkelijkheid. Dit bood onvoldoende zekerheid. Generaal Israel Tal leidde het team die de Merkava ontwikkelde en zij konden al hun eerder opgedane ervaringen op het slagveld verwerken in de nieuw te bouwen tank. Dit was een groot voordeel; ze konden al hun wensen en benodigdheden voor de specifieke Israëlische omstandigheden integreren in de bouw van de tank.

Prestaties op het slagveld

Libanonoorlog

In de Libanonoorlog van 2006 - de Tweede Libanonoorlog - werden er honderden Merkava tanks ingezet in het zuiden van Libanon. Alle vier typen Merkava tanks deden mee. Het was de eerste keer dat de Merkava Mk4 ingezet werd in de strijd. Er vielen verhoudingsgewijs veel doden en gewonden onder tankbemanning gedurende deze interventie. Desalniettemin heeft de Merkava volgens generaal Rodoi een goede prestatie geleverd en bood het voldoende bescherming tegen de antitankraketten van Hezbollah en waren de risico's beperkt als de tank toch doorboord werd door een vijandelijk projectiel.

Anti-tank geleide raketten

Tien procent van de tanks werd getroffen door vijandelijk vuur, inclusief mijnen en bermbommen. Ook werden er voor de eerste keer moderne anti-tank geleide raketten (anti-tank guided missiles: ATGM) tegen de Merkava ingezet (zie afbeelding voor een voorbeeld van de ATGM). Slechts achttien tanks raakten serieus beschadigd en zes daarvan waren getroffen door een rakket van een ATGM, afgevuurd door een Hezbollah-strijder. Twee van de achttien tanks waren niet meer te herstellen en werden total loss verklaard. Beide tanks waren uitgeschakeld door een zeer krachtige geïmproviseerde bermbom (improvised explosive device: IED).

Trophy Active Defense System

Een andere ontwikkeling is de Trophy Active Defense System (ADS). Dit geavanceerde wapensysteem biedt bescherming tegen antitankraketten en geleide raketten. Het Trophy systeem voor actieve bescherming creëert een hemisferisch (= in de vorm van een halve bol) beschermde zone rondom het voertuig waar inkomende bedreigingen worden onderschept en vernietigd.

Artificial intelligence (AI) en sensorsysteem

De Merkava Mk 4 Barak wordt de eerste tank met een geavanceerd artificial intelligence (AI) en sensorsysteem dat veel routinetaken overneemt, waardoor de bemanning zich kan concentreren op de missie. De Merkava Mark (Mk.) 4 Barak.is de nieuwste variant die in 2020 is geïntroduceerd. De belangrijkste verbetering is het geavanceerde AI-systeem dat routinematige bemanningstaken overneemt. Volgens het Israëlisch defensieleger, de IDF, kunnen hierdoor niet alleen de missietijden met 30 procent worden verbeterd, maar helpt het ook om sneller en nauwkeuriger doelen te bereiken en aan te vallen. Bovendien kan de computer gegevens delen met zowel de bemanning als met andere tanks in de buurt.

Een andere innovatie is de Iron View VR-helm die de soldaten een 360 graden zicht op de buitenomgeving geeft. Dit geeft de commandant niet alleen een beter situationeel bewustzijn, maar het geeft cursisten ook een meer realistische ervaring tijdens oefeningen. De IDF zegt dat dit de overgang van training naar echte tankmissies veel eenvoudiger maakt.

Lees verder

• M4 Sherman: Amerikaanse tank in de Tweede Wereldoorlog